W drodze do tożsamości to projekt powstający w odpowiedzi na rosnące zainteresowanie tematyką tożsamości regionalnej na Dolnym Śląsku. Większość wydarzeń dotykających tej problematyki rozgrywa się w stolicy województwa. My, szukamy miejsc wykluczonych z dyskursu tożsamościowego, pomijanych w powszechnej debacie i świadomości samych mieszkańców.

Bolesławiec, Jaworzyna Śląska, Kłodzko, Pieszyce i Sokołowsko – miejscowości, w których realizujemy projekt to miejsca o bogatym dziedzictwie dziejowym i właściwej sobie specyfice, która kształtowała tożsamość lokalnych społeczności zarówno w ujęciu historycznym, jak i współcześnie. Zadajemy pytanie, czy w czasach gdy w dyskursie społecznym dąży się do zacierania wszelkich podziałów i międzynarodowej integracji, istnieje jeszcze miejsce na pielęgnowanie poczucia przynależności lokalnej? Czy ludzie dostrzegają indywidualny charakter miejsc, z których pochodzą? Poza najbardziej wymiernymi rezultatami chcemy zbadać, jak mieszkańcy mniejszych miast województwa odnoszą się do elementów dziedzictwa kulturowego i historycznego swoich miejscowości – architektury, układów urbanistycznych, ważnych wydarzeń... Interesuje nas, jak owe elementy wpłynęły na kształtowanie się tożsamości mieszkańców w kontekście pokoleń oraz czy miejsca, w których mieszkamy, mogą być dla nas atrakcyjne przez wzgląd na swoją specyfikę.

Każde z wymienionych miejsc budzi, wśród mieszkańców regionu, szereg skojarzeń. Postrzegamy je najczęściej przez pryzmat stereotypów dodatkowo podsycanych przez politykę promocyjną władz samorządowych. Taki stan rzeczy sprzyja powstawaniu lokalnych mitów łączonych z danym miastem. W tym kontekście naszym zadaniem jest zbadanie relacji pomiędzy tymi prostymi konotacjami a rzeczywistym procesem kształtowania się tożsamości mieszkańców. Będziemy badać jak oni sami odnoszą się do tego, co zwykliśmy utożsamiać ze spuścizną historyczną ich miejscowości. Czy są one rzeczywiście ważne z perspektywy mieszkańca, czy też funkcjonują w jego świadomości jedynie jako forma cepeliady mającej przykuć uwagę turysty? Będziemy też poszukiwać osób, miejsc i zdarzeń, które sami mieszkańcy uznają za szczególnie istotne w powojennej historii swoich miast.

Realizowany projekt będzie składać się z dwóch zasadniczych części – badawczej i warsztatowej. W ramach realizacji pierwszej zajmiemy się gromadzeniem materiałów dotyczących elementów składających się na współczesną tożsamość lokalną. Punktem wyjścia do podjęcia badań będą rozmowy z mieszkańcami, ale obszar badań będzie dotyczyć także lokalnych archiwów, opracowań i kodów zawartych w przestrzeni danej miejscowości. Rezultat badań zostanie udostępniony pod postacią artykułów publikowanych na portalu Dolnoslaskosc.pl. Na drugą część działań złoży się cykl debat i warsztatów. W ramach spotkań mieszkańcy sami będą mogli wypowiedzieć się w kwestiach związanych z tożsamością i odnieść się do elementów, które uznają za szczególnie istotne. Tematem samych warsztatów będzie zaś lokalny koloryt kulturowy. Uczestnicy będą tworzyć dzieła inspirowane lokalną historią. Efekty prac zostaną następnie zaprezentowane podczas obwoźnej wystawy, stopniowo powiększanej o eksponaty z kolejnych miejscowości.

Celem projektu jest załatanie luki w ofercie kulturalnej w miejscowości regionu. Wypracujemy serię wydarzeń, które zainicjują dyskusję dotyczącą problematyki tożsamościowej w różnych środowiskach, nie tylko wśród aktywistów ze stolicy regionu. Będziemy dążyć do utworzenia kompleksowej oferty warsztatowej – zainspirowania mieszkańców do twórczego działania w duchu szczególnego charakteru ich miejscowości oraz upowszechniania wiedzy o historii i kulturze lokalnej.